Neussprayverslaving heeft niets te maken met drugs, alcohol of gokken!

Veel mensen hebben bij het woord 'verslaving' een heel negatieve associatie van alcohol- en drugsgebruikers. In dit geval gaat het om de bijwerking van een medicijn en dat is iets heel anders.

Neussprayverslaving. Je kunt er van af komen!

Gelukkig ben ik inmiddels van de neussprayverslaving af. Met deze pagina wil ik andere mensen helpen om ook van hun neussprayverslaving af te komen. Er zijn veel meer mensen dan je denkt verslaafd aan neusspray (die een deel van de 7 miljoen neussprayflesjes per jaar kopen) maar je kunt hierover op internet heel weinig vinden. Vooral niet over goede methoden om van de verslaving af te komen.

Ben ik verslaafd aan neusspray?

Komt je het volgende bekend voor?

  • Ik ga nooit van huis zonder neusspray (of neusdruppels) mee te nemen.
  • Slapen en neusspray gebruiken horen bij elkaar.
  • Ik zorg ervoor dat er altijd neusspray beschikbaar is (bijvoorbeeld door een reserveflesje in huis te hebben)

Zo ja, dan ben je verslaafd. Lees vooral door want verderop vind je goede methoden om er van af te komen.

Onbegrip bij leken en KNO-artsen

Als je zelf niet verslaafd bent aan neusspray, dan is het moeilijk om het fenomeen te begrijpen en daarom kunnen ze er weinig begrip voor opbrengen. Een groot verschil met andere verslavingen is de oorzaak van de neussprayverslaving. Andere verslavingen zoals gokken, alcohol drinken en druk gebruiken beginnen met iets leuks. Dit begint met het hebben van iets vervelends.

Zowel leken als veel KNO-artsen zeggen: je moet het gewoon geen neusspray meer gebruiken. Dat is gewoon geen optie voor mensen die aan neusspray verslaafd zijn. Je weet dat je je dan een benauwd en vervelend gevoel zult gaan krijgen en dat je daardoor niet of heel slecht zult gaan slapen.

Wat doet de neusspray?

In verslavende neusspray zit:

  • Xylometazoline (Otrivin, huismerk drogist op apotheek) Populair in Nederland.
  • Oxymetazoline (Vicks Sinex neusspray). Populair in de Verenigde Staten.
  • Tramazoline (Bisolnasal, Rhinospray in België) Populair in Nederland.

Als je de spray in je neus gebruikt dan komt het op het neusslijmvlies. Via het neusslijmvlies gaat het naar de bloedvaten van het neusslijmvlies. Die bloedvaten worden samengeknepen, daardoor wordt de slijmvlies dunner en kun je gemakkelijker ademhalen.

Waarom is iemand verslaafd aan neusspray?

Als je de neusspray langer dan een week gebruikt kan er het "rebound-effect" ontstaan. De bloedvaten gaan nog meer open staan en het slijmvlies wordt dan dikker dan dat het voor de behandeling was. Daardoor ben je nog veel meer benauwd dan tijdens een normale verkoudheid. De enige oplossing is dan: weer neusspray gebruiken enz.

Achterliggende problemen

Vaak treedt neussprayverslaving op bij mensen die al een verminderde neuspassage hebben, door bijvoorbeeld een scheef tussenschot, grotere neusschelpen dan normaal. Daar moet je ook iets aan doen maar eerst moet je van die verslaving af.

In het geval van een allergie kun je je arts vragen corticosteroïden of antihistaminica voor te schrijven, nog voor je aan het afkicken begint.

Mijn achterliggende probleem was..

Voordat ik het kan uitleggen, eerst even een stukje biologie. Bijna niemand leert op school hoe een neus eruit ziet. Ze kunnen alleen de buitenkant aanwijzen. Dit in tegenstelling tot de ogen (netvlies, kegeltjes, staafjes etc.) en oren (hamer, aambeeld, stijgbeugen, trommelvlies etc.) Daarom deze korte uitleg. In de neus zitten drie neusschelpen (concha's). Daar stroomt de lucht langs zodat deze gefilterd kan worden. De meeste lucht loopt langs de onderste en grootste neusschelp (concha nasalis inferior) Deze is bij mij groter dan normaal.

De KNO-arts heeft de onderste neusschelpen van mijn neus verkleind door deze te verhitten. Deze methode wordt radiofrequente conchotomie genoemd. 1 Keer onder narcose en 9 jaar later nogmaals onder plaatselijke verdoving. Ik kan nu nog steeds niet normaal ademhalen maar wel net genoeg om te kunnen slapen met mijn neus open en mond dicht.

Methoden om van de verslaving af te komen

Gelukkig kun je van neussprayverslaving af komen. Ook als je al 10 of 25 jaar neusspray gebruikt. Laat het me even weten als het gelukt is. Ook als je nog tips toe wilt voegen.

Tijdens het stoppen kun je bij alle de methoden nog wat extra dingen doen om je "dichte" neusgat open te houden. De meest gegeven tip van KNO-artsen: Spoel het neusgat met een fysiologische zoutoplossing (beter bekend als natriumchloride 0,9%: 1 liter water met 9 gram zout):

  • Spuit de zoutoplossing met een spuit van 20 ml hard in je neus zodat een gedeelte van de vloeistof er via je mond uit komt. De vloeistof en de spuit kun je bij een apotheek kopen
  • Nog makkelijker (maar duurder). De hetzelfde met Physiomer Strong Jet. Lekker makkelijk: het is al kant en klaar en je kunt het rechtstreeks in je neus spuiten. Te koop bij de apotheek.
  • Gebruik de Neti Pot.

Afhankelijk van je situatie kun je nog extra dingen gebruiken voor je gaat slapen (dus naast de hieronder genoemde methoden, niet als vervanging daarvan).

  • Sinus Buster (Amerikaans) of de Nederlandse variant Capsinol. Geeft je het meest het idee dat er iets gebeurt. Geen bijwerkingen maar je zit wel een soort pepperspray in je neus te spuiten. Erg heftig dus. Gelukkig is er nu ook een milde variant die ik een stuk prettiger vindt,
  • Vicks Inhaler. Lucht een beetje op, vooral voor je gevoel.
  • Snore no more. Houd tot diep in je neus alles open. De eerste keer wel eng om iets zo diep in je neus te stoppen.
  • Airmax Ook om je neus extra wijd open te houden. Werkt ook niet diep in je neus.

Methode 1a: Verdunnen

Dit is de methode waarmee ik van de neusspray ben afgekomen. Het is de methode waarvoor het minste discipline nodig is, maar het duurt het langst. Volg de volgende stappen:

  • Koop een flesje neuspsray met dezelfde werkzame stof (xylometazoline of oxymetazoline) die je normaal altijd gebruikt.
  • Als hier geen schroefdop op zit: koop bij de apotheek een leeg neussprayflesje en giet de inhoud van je normale fles daarnaar over.
  • Koop in de apotheek: een flesje fysiologische zoutoplossing (vaak beter bekend als natriumchloride-oplossing 0,9%) en een pipet (zoals je bij neusdruppels ziet, liefst een maatje groter). Die zoutoplossing noem ik vanaf nu verdunvloeistof.
  • Markeer het huidige vloeistofniveau in de neussprayfles (met een permanent marker stift of plakband).
  • Gebruik neusspray zoals je gewend was.
  • Vul aan het einde van de dag de inhoud van je neussprayfles tot de markering aan met verdunvloeistof.
  • Gebruik de volgende dag gewoon de neusspray zoals je gewend was.
  • Vul aan het einde van de dag de neussprayfles weer aan tot de markering.
  • Enz.

Je zult wel merken dat de spray steeds minder zijn werk gaat doen maar na een paar weken merk je dat je niet meer zo vaak neusspray nodig hebt. Op een gegeven moment gebruik je een oplossing die 99,x% uit zoutoplossing bestaat en nog maar heel erg weinig uit werkzame stof. Tegen die tijd stop je er vanzelf helemaal mee.

Methode 1b: Langzaam verdunnen

De meest extreme gevallen willen misschien nog langzamer afkicken. Dit is hetzelfde als methode 1a maar met dit verschil. Verdeel de inhoud van 1 flesje met de werkzame stof over 2 flesjes. Vul aan met verdunvloeistof. Als die 2 flesjes op zijn, verdeel de inhoud van 1 flesje met de werkzame stof over 3 flesjes en vul deze aan met verdunvloeistof. Als die op zijn verdelen over 4, 5 etc. flesjes. In een praktijkvoorbeeld was iemand klaar nadat de 4 flesjes op waren met 1/4 werkzame stof.

Methode 2: Stoppen per neusgat

Deze methode is een stuk minder werk dan methode 1 en gaat ook nog eens sneller. Het vergt wel meer discipline en is wat moeilijker om vol te houden.

Het werkt als volgt. Gebruik nog maar in 1 neusgat neusspray. Dat neusgat blijft lekker open.

Belangrijkste tip: Bij het slapen moet je zo op je zij gaan liggen dat het neusgat die je aan het "afkicken" bent boven zit. Binnen 5 tot 10 minuten stroomt er bloed weg uit je neusslijmvlies waardoor er meer ruimte komt.

Na ruim een week merk je dat er weer lucht komt in het neusgat waarin geen neusspray is gespoten. Dan moet je in het andere neusgat ook geen neusspray meer spuiten. Ruim een week later zul je helemaal geen neusspray meer nodig hebben om weer enigszins te kunnen ademen. In de maanden daarna zal het nog een beetje beter worden.

Methode 3: Cold turkey

Dit is de methode met een minimale kans op slagen maar ik noem hem toch omdat er mensen zijn die er wel in slagen. Zeker als ze weten wat hun te wachten staat omdat ze zich er dan op voor kunnen bereiden.

De methode is heel simpel: Stop met het gebruik van neusspray. De eerste twee dagen zijn heel erg vervelend omdat je hoofd "extreem dicht" zal zitten. Een week nadat je gestopt bent zal je neus weer meer open gaan en gaat het "rebound-effect" weg. In de maanden daarna zal het nog een beetje beter worden.

Methode 4: Cold turkey + corticosteroïden

Dit is hetzelfde als cold turkey, alleen in combinatie met corticosteroïden die een (KNO-)arts voorschrijft. Er zijn verschillende cortcosterioden geschikt maar het beste resultaat heb je met vrij sterk werkende middelen zoals Prednison.

Methode 5: Verminderen

Een praktijkvoorbeeld van iemand die 6 x per dag neusspray gebruikte. Eerst een week 4 x per dag, gevolgd door 5 dagen 3 x per dag, 3 dagen 2 x per dag en als laatste nog 3 dagen 1 x per dag (alleen voor het slapen gaan). Ik ken te weinig gevallen van deze methode om er betrouwbare uitspraken over te kunnen doen.

Afgekickt en hoe nu verder?

Als je toch weer een keer neusspray gaat gebruiken is het risico groter dat je er weer aan verslaafd raakt. Liever niet gebruiken dus en anders zo weinig mogelijk. Als je het toch weer een tijdje nodig hebt, raad ik je aan om de spray maar in 1 neusgat te gebruiken. Het is dan makkelijker om mee te stoppen mocht je toch weer verslaafd raken.

Alex op de radio!

Op 14 juni 2008 was het EO radioprogramma Man Vrouw Radio gewijd aan bijzondere verslavingen. Ik heb in die uitzending verteld over het onderwerp neussprayverslaving.

Vragen?

Als je vragen hebt kun je gerust contact met mij opnemen.